زردی نوزاد را چگونه تشخیص دهیم

چگونه زردی نوزاد را تشخیص دهیم

 

زردی یا یرقان نوزاد یکی از شایع‌ترین مشکلات در میان نوزادان تازه‌متولد شده است. چطور می‌توان زردی نوزاد را تشخیص داد؟ زرد شدن پوست و چشم‌های نوزاد علائم اصلی زردی هستند که باید به آنها توجه کرد. تشخیص درست و بموقع زردی می‌تواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند. در این مقاله به بررسی روش‌های تشخیص زردی نوزاد می‌پردازیم تا والدین بتوانند به موقع اقدام لازم را انجام دهند.

 

زردی نوزاد چیست؟

 

زردی نوزاد یا همان یرقان نوزادی (Neonatal jaundice)، شایع‌ترین مشکل در نوزادان تازه‌متولد شده است. زردی نوزاد به معنای افزایش سطح بیلی‌روبین (بیلیروبین) غیرمستقیم در خون است که موجب زرد شدن پوست، چشم‌ها و مخاط بدن می‌شود. 

 

بیلی‌روبین یک ماده زردرنگ است که در نتیجه تخریب هموگلوبین موجود در گلبول‌های قرمز خون به وجود می‌آید. در شرایط طبیعی کبد مادر قبل از تولد، بیلی‌روبین را تخریب می‌کند اما پس از تولد این وظیفه به عهده کبد نوزاد است که ممکن است به دلایلی نتواند بیلی‌روبین اضافی را دفع کند و این امر منجر به بروز زردی در نوزاد می‌شود.

 

 

اهمیت تشخیص درست زردی در نوزاد

 

تشخیص دقیق و موقع زردی در نوزاد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. زردی شدید و درمان نشده می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی مثل:

 

- کم‌خونی: زردی شدید می‌تواند موجب کم‌خونی شود

- عقب‌افتادگی ذهنی: زردی نادرست درمان شده می‌تواند باعث عقب‌افتادگی ذهنی در نوزاد شود

- مشکلات حرکتی و رفتاری: زردی شدید می‌تواند بر توسعه حرکتی و رفتاری نوزاد اثر بگذارد

- مرگ و میر نوزادان: در صورت عدم درمان، زردی شدید می‌تواند مرگ و میر را افزایش دهد

 

بنابراین تشخیص دقیق و هم‌زمان زردی در نوزاد و شروع به موقع درمان آن از اهمیت حیاتی برخوردار است.

2. علائم و نشانه‌های زردی در نوزاد

 

- زردی پوست: اولین نشانه زردی در نوزاد زرد شدن پوست بدن و به خصوص سر است. 

 

- زردی چشم‌ها: یکی دیگر از علائم مشخص زردی زرد شدن سفیدی چشم است.

 

- بی‌اشتهایی: برخی نوزادان مبتلا به زردی کاهش اشتها دارند.

 

- اسهال: اسهال ملایم نیز ممکن است در همراهی با زردی دیده شود.

 

- خستگی بیش از حد: زردی می‌تواند موجب خمودگی و خستگی شدید در نوزاد شود.

 

- یبوست: در برخی موارد زردی به همراه یبوست دیده می‌شود.

 

توجه به این علائم می‌تواند والدین را برای تشخیص زودهنگام زردی در نوزاد یاری رساند.

3. روش‌های تشخیص زردی

 

- معاینه فیزیکی نوزاد

 

معاینه مستقیم پوست، چشم‌ها و مخاط بدن نوزاد توسط پزشک تشخیص زردی را آسان می‌سازد. پزشک می‌تواند از طریق بررسی بصری میزان زردی را تعیین کند.

 

- آزمایش بیلی‌روبین خون 

 

تعیین سطح بیلی‌روبین خون از طریق آزمایش، بهترین راه برای تایید تشخیص زردی و سنجش میزان آن است.

 

- سنجش زردی با ابزارهای خانگی

 

برخی ابزارهای خانگی نظیر جکترهای زردی می‌توانند در تشخیص اولیه زردی کمک‌کننده باشند. البته نتایج دقیق‌تر از آزمایش خون به دست می‌آید.

 

تشخیص زردی با دستگاه

 

تشخیص زردی نوزاد با استفاده از دستگاه بیلی چک بسیار آسان و غیرتهاجمی است. این دستگاه به آرامی بر روی پیشانی نوزاد قرار می گیرد و میزان بیلی روبین خون را در عرض کمتر از 5 دقیقه نشان می دهد. دقت این دستگاه نیز بسیار مناسب است و گزینه ای مناسب برای تشخیص زردی نوزاد در منزل محسوب می شود.

 

 دستگاه بیلی چک یک دستگاه غیرتهاجمی است که میزان بیلی روبین خون نوزاد را بدون نیاز به خونگیری اندازه گیری می کند. این دستگاه با استفاده از نور، به پوست نوزاد تابیده و میزان بیلی روبین را محاسبه می کند.

 

بیلی چک چیست؟

 

بیلی چک یک دستگاه غیرتهاجمی و آسان برای تشخیص زردی نوزادان است. این دستگاه به شرح زیر کار می کند:

 

- بیلی چک به آرامی بر روی پیشانی نوزاد قرار می گیرد.

- این دستگاه با استفاده از نور، میزان بیلی روبین را در خون نوزاد اندازه گیری می کند.

- بیلی روبین یک ماده زرد رنگ است که در صورت افزایش مقدار آن در خون، باعث ایجاد زردی در نوزاد می شود.

- دستگاه بیلی چک میزان بیلی روبین را در عرض کمتر از 5 دقیقه نشان می دهد.

- این روش تشخیص زردی نوزاد بسیار آسان، غیرتهاجمی و دقیق است و نیازی به خونگیری از نوزاد ندارد.

- استفاده از بیلی چک امکان تشخیص زودهنگام زردی نوزاد را فراهم می آورد تا بتوان به موقع اقدامات درمانی را انجام داد.

 

 

آیا بیلی چک دقت تست آزمایشگاهی را دارد؟

 

بله، دستگاه بیلی چک دارای دقت بالایی در تشخیص زردی نوزادان است و نتایج آن به اندازه آزمایشات آزمایشگاهی دقیق و قابل اطمینان می باشد.

 

برخی از مزایای دقت بیلی چک در مقایسه با آزمایشات آزمایشگاهی عبارتند از:

 

1. دقت بالا: مطالعات نشان داده اند که دقت بیلی چک در اندازه گیری میزان بیلی روبین خون در حد 90-95% است، یعنی تقریبا به اندازه تست آزمایشگاهی دقیق است.

 

2. نتایج سریع: بیلی چک می تواند میزان بیلی روبین را در کمتر از 5 دقیقه اندازه گیری کند، در حالی که آزمایشگاه ممکن است چند ساعت طول بکشد.

 

3. غیرتهاجمی بودن: برخلاف آزمایشات آزمایشگاهی که نیاز به خونگیری از نوزاد دارند، بیلی چک به صورت کاملا غیرتهاجمی و بدون آسیب به نوزاد عمل می کند.

 

 

بنابراین، بیلی چک یک ابزار تشخیصی دقیق، سریع و ایمن است که می تواند به اندازه آزمایشات آزمایشگاهی در تشخیص زردی نوزادان مورد استفاده قرار گیرد.

 

 

زمانی که باید پزشک را مراجعه کرد

 

- سطح بیلی‌روبین خون 

 

اگر سطح بیلی‌روبین خون بالای 15 mg/dl باشد یا افزایش یابد، باید فوراً به پزشک مراجعه شود.

 

- دیگر موارد نگران‌کننده

 

علائمی مانند تب، کم‌خونی، اسهال، یبوست شدید و عدم تغذیه‌ی نوزاد نشانه‌هایی هستند که در این صورت نیز مراجعه فوری به پزشک ضروری است. همچنین اگر زردی پس از یک هفتگی برطرف نشود، باید پزشک را ملاقات کرد.

 

زردی نوزاد روی چه عددی نرمال است

میزان عدد زردی طبیعی برای یک نوزاد 4-5 روزه، محدوده اعداد کمتر از 13 است. اعداد بین 15 الی 17.5 ریسک خطر بیماری را افزایش و عدد بزرگتر از آن به معنی خطرناک شدن زردی است. 

 

 

درجه زردی نوزاد باید چند باشد؟

 

با توجه به اینکه نوزادان بدون درد و دارای حال عمومی خوبی هستند، درجه زردی معمولا بین 10 تا 15 محسوب می شود که در این محدوده استاندارد بوده و نیازی به درمان خاصی نیست. 

 

اما اگر زردی بالای 15 باشد باید تحت نظارت قرار گیرد و اگر به 20 هم رسید درمان لازم است تا زردی کنترل شود.

 

در نوزادان کمتر از 38 هفته یا کمتر از 3 کیلو وزن، محدوده طبیعی زردی کمی کمتر است.

 

درجه طبیعی زردی نوزاد چند درجه است؟

 

- برای نوزادان 48 ساعته محدوده طبیعی 12-24 می باشد.

- برای نوزادان 72 ساعته محدوده 10-20 طبیعی است. 

- نوزادان هفته اول محدوده 8-15 و بعد از هفته اول 6-12.5 طبیعی محسوب می شود.

 

زردی نوزاد تا چند روزگی خطرناک است؟

 

زردی در نوزادان تا چه مدت پس از تولد طبیعی به حساب می‌آید و از چه زمانی به بعد می‌تواند خطرناک باشد؟

زردی در روزهای اول تولد نوزاد تا حدی طبیعی است. معمولا زردی در نوزادان در 48 ساعت اول تولد شایع است و طبیعی به حساب می‌آید. 

اما اگر زردی بعد از 72 ساعت اول تولد باقی بماند یا وخامت پیدا کند می‌تواند نشانه‌ی ابتلا به بیماری زردی نوزادان باشد که خطرناک است. 

 

بنابراین زردی در نوزاد تا 72 ساعت اول تولد طبیعی در نظر گرفته می‌شود. اما اگر پس از 72 ساعت باقی بماند یا وخامت پیدا کند باید توسط پزشک درمان شود زیرا ممکن است خطرناک باشد.

 

آیا زردی نوزاد خطرناک است؟

 

همانطور که گفته شد زردی در روزهای اول تولد تا حدی طبیعی است. اما اگر زردی شدید باشد و یا پس از 72 ساعت اول تولد همچنان ادامه پیدا کند، می‌تواند خطرناک باشد.

 

زردی شدید می‌تواند منجر به بروز مشکلاتی نظیر عقب ماندگی ذهنی، اختلالات بینایی و حتی مرگ نوزاد شود. بنابراین وقتی زردی شدت می‌یابد یا ادامه پیدا می‌کند باید توسط پزشک درمان شود تا خطرات آن از بین برود.

 

بنابراین در صورت زردی شدید یا طولانی مدت، زردی نوزاد می‌تواند خطرناک باشد و نیاز به درمان دارد.

 

توصیه‌های نهایی

 

- هر 4 الی 6 ساعت پوست، چشم‌ها و مخاط بدن نوزاد را بررسی و به دنبال علائم زردی بگردید

 

- اگر زردی تشخیص داده شد، از دارو یا روش درمانی توصیه شده پیروی کنید

 

- معاینات منظم پزشک را انجام دهید تا پیگیری زردی بهتر باشد

 

- در صورت مشاهده علائم نگران‌کننده مانند تب، اسهال یا کم‌خونی فوراً به پزشک مراجعه کنید

 

- از خطرات زردی شدید آگاه شوید تا در صورت لزوم درمان شود

 

- در مورد زردی نوزاد با دوستان و خانواده‌تان صحبت کنید

 

امیدوارم این توصیه‌ها مفید واقع شوند. برای هرگونه سوال دیگری در اختیارتان هستم.